Τα Άγραφα και τα Όρνια ξανά στο στόχαστρο των Αιολικών!

Με «σπασμένα τα φρένα» φαίνεται να έχει μπει στη νέα περίοδο διακυβέρνησης η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προκειμένου να γκρεμίσει όλες τις περιβαλλοντικές δικλείδες ασφαλείας και να τακτοποιήσει τις επενδυτικές εκκρεμότητες που προσέκρουαν σε αυτές.

Μία τέτοια προκλητική ενέργεια είναι και η απόφαση έκδοσης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) για τον ΑΣΠΗΕ «ΖΥΓΟΥΡΟΛΙΒΑΔΟ – ΠΑΛΙΟ ΜΑΝΤΡΙ» της εταιρείας CLAMWIND POWER (θυγατρική της ΙΝΤΡΑΚΑΤ) στα Άγραφα και μέσα στην ομώνυμη Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ – περιοχή NATURA), που δημοσιεύτηκε στα τέλη Ιουλίου.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, βέβαια, η απόφαση είναι χοντροκομμένα παράτυπη, αφού το ΥΠΕΝ «καταφέρνει» να έρθει σε αντίθεση με τις ίδιες του τις πρόσφατες αποφάσεις! Αρχικά, όλοι θυμόμαστε πως πριν δύο περίπου χρόνια το ΥΠΕΝ απέρριψε τις ΜΠΕ για δύο άλλα έργα εντός της ΖΕΠ των Αγράφων, στον αυχένα της Νιάλας, επικαλούμενο τις επιπτώσεις στην ορνιθοπανίδα –και κυρίως στο απειλούμενο και είδος χαρακτηρισμού της ΖΕΠ Όρνιο – αλλά και το γεγονός πως τυχόν έγκριση των έργων ερχόταν σε αντίθεση με τις προβλέψεις των Υπουργικών Αποφάσεων (ΥΑ) με τις οποίες θεσμοθετήθηκαν Σχέδια Δράσης για την προστασία απειλούμενων ειδών που διαβιούν στην περιοχή.

Το φαιδρό, λοιπόν, της υπόθεσης είναι πως παρά το γεγονός πως τα ίδια δεδομένα ισχύουν απόλυτα και για τον ΑΣΠΗΕ ΖΥΓΟΥΡΟΛΙΒΑΔΟ – ΠΑΛΙΟ ΜΑΝΤΡΙ, εδώ το ΥΠΕΝ εξέδωσε την άδεια!

Πιο συγκεκριμένα, η ίδια η Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ) του έργου, με βάση τις εργασίες πεδίου, εκτιμά τις επικίνδυνες πτήσεις (ανάμεσα από τον όγκο σάρωσης των πτερυγίων) των Όρνιων σε περίπου 1.500 ανά έτος (!), περισσότερες ακόμα και από αυτές που είχαν εκτιμηθεί (από τον ίδιο μελετητή!) για το απορριφθέν έργο ΑΣΠΗΕ ΓΡΑΜΜΕΝΗ -ΤΟΥΡΛΑ –ΚΑΡΝΟΠΙ.

Παράλληλα, η Υπουργική Απόφαση θεσμοθέτησης του Σχεδίου Δράσης για το Όρνιο, τον Γυπαετό και τον Μαυρόγυπα θέτει ως ειδικό στόχο τη «χωρική αποτύπωση και διατήρηση των κρίσιμων ενδιαιτημάτων αναπαραγωγής, διασποράς και τροφοληψίας, και τη βελτίωσή τους» και η κορυφογραμμή της Καζάρμας (θέση εγκατάστασης του ΑΣΠΗΕ) αποτελεί πέραν πάσης αμφισβήτησης κρίσιμο ενδιαίτημα τροφοληψίας του Όρνιου, κάτι που ήταν απολύτως γνωστό στις υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, καθώς:

• Προκύπτει, όπως αναφέρθηκε, αβίαστα και από τα δεδομένα της ίδιας της ΕΟΑ του έργου.
• Τα σχετικά στοιχεία είχαν τεθεί υπόψη στις αρμόδιες υπηρεσίες με αναλυτική επιστολή της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ εδώ και σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο.
• Επιβεβαιώνεται με τον πιο εμφατικό τρόπο από τα αποτελέσματα της έκθεσης προσδιορισμού των κρίσιμων ενδιαιτημάτων για το Όρνιο (δημοσιοποιήθηκε και κοινοποιήθηκε στις υπηρεσίες τον Μάρτιο του ΄23), από την οποία προκύπτει ότι η κορυφογραμμή της Καζάρμας εμπίπτει στην κόκκινη (υψηλότερης ευαισθησίας) ζώνη του Όρνιου, αποτελεί δηλαδή κρίσιμο πεδίο τροφοληψίας του. Σημειώνεται, ασφαλώς, ότι η εν λόγω έκθεση εκπονήθηκε από την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ (στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE IP 4 NATURA, που συντονίζει το ίδιο το ΥΠΕΝ!) ακριβώς για να υπηρετήσει τον ειδικό στόχο της Υπουργικής Απόφασης περί χωρικής αποτύπωσης των κρίσιμων ενδιαιτημάτων του Όρνιου, και τα αποτελέσματά της υποστηρίζονται, μεταξύ άλλων επιστημονικών δεδομένων, και από τα πραγματικά δεδομένα παρουσίας Όρνιων από 59 δορυφορικούς πομπούς.

Αντί, λοιπόν, το ΥΠΕΝ να δράσει προς τη διατήρηση και βελτίωση του κρίσιμου ενδιαιτήματος του Όρνιου, δίνει πράσινο φως στην υποβάθμιση! Εδώ, φυσικά, πρέπει να αναφερθεί ότι το… αντεπιχείρημα ότι θα εγκατασταθεί «σύστημα αποτροπής πρόσκρουσης» στις ανεμογεννήτριες του έργου έχει πλέον ήδη αποδομηθεί από το ίδιο το Υπουργείο: η αρμόδια Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας σε πληθώρα γνωμοδοτήσεων για ΑΣΠΗΕ (ενδεικτικά: Μίχος–Βοϊδολίβαδο–Απέλινα, Καλοβούνι) αναγνωρίζει πως «τα προτεινόμενα μέτρα μετριασμού των επιπτώσεων θα οδηγήσουν στην όχληση και κατά συνέπεια στον εκτοπισμό των ειδών ορνιθοπανίδας από τα κύρια ενδιαιτήματα τους, αλλά και στη μείωση του πληθυσμού της προστατευόμενης ορνιθοπανίδας της περιοχής» και επισημαίνει πως η σκόπιμη ενόχληση των πτηνών απαγορεύεται δια Νόμου.

Εντέλει, η ΑΕΠΟ για τον ΑΣΠΗΕ ΖΥΓΟΥΡΟΛΙΒΑΔΟ – ΠΑΛΙΟ ΜΑΝΤΡΙ δεν έχει το παραμικρό επιστημονικό έρεισμα: είναι ένα πολιτικό «δώρο» του ΥΠΕΝ προς την εταιρεία, πιθανώς και μία «ρεβάνς» για το γεγονός πως υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση στην περίπτωση των αιολικών της Νιάλας, κάτω από την πίεση του κινήματος για την προστασία των Αγράφων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων.

ΥΓ: Στον ιστότοπο του ΥΠΕΝ, πάντως, παραμένει, ως υπενθύμιση κακόγουστου αστείου και ως μνημείο υποκρισίας, η ανακοίνωση με τίτλο «Τα θρυλικά Άγραφα θα παραμείνουν για πάντα Απάτητα Βουνά»…

Η κορυφογραμμή της Καζάρμας, όπου σχεδιάζεται να κατασκευαστεί ο ΑΣΠΗΕ ΖΥΓΟΥΡΟΛΙΒΑΔΟ-ΠΑΛΙΟ ΜΑΝΔΡΙ, βρίσκεται εξ ολοκλήρου εντός της ζώνης υψηλότερης ευαισθησίας για το Όρνιο, κάτι που είναι σε γνώση των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΕΝ εδώ και ένα χρόνο πριν την έκδοση της ΑΕΠΟ!